Disconnected Double-Shell Domes: Geometry and Construction

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Restoration, Art University of Isfahan

2 Lecturer, Faculty of Architecture and Urban Planning, Isfahan Azad University

3 Lecturer, Faculty of Architecture, Isfahan Sepehr Non-profit and Private Institute of Higher Education

Abstract

Disconnected double-Shell domes are a common feature of Persian architecture. These domes consist of two separate shells: the lower shell (ahyaneh) seen as a decorated ceiling from inside; and the prominent outer shell visible from the exterior and farther distances. Although essentially disconnected, these two shells are linked by timber tie beams, braces and infill masonry walls (khashkhashi) acting as structural stiffeners both for the drum and the dome. This paper examines the geometry and construction of these domes in five different mosques or churches built in the Safavid Period in Isfahan. Interestingly, despite the similarity of the main concept, there are significant differences in how the stiffener elements link the two shells in these five cases. In smaller domes, there is no connection between the infill walls and the exterior shell. Furthermore, this study reveals that in case the infill walls are not built simultaneously with both of the shells, cracks appear in the outer shell.

References

الیکی، بهرام. گفتگوی شخصی، اصفهان: آبان 1391. میدان عتیق،‌ هارون ولایت.
برندی، جزاره. تئوری مرمت، ترجمۀ پیروز حناچی. انتشارات دانشگاه تهران، 1387.
بزنوال، رولان. فناوری تاق در خاور کهن، ج 1 و 2، ترجمۀ محسن حبیبی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، 1379.
پیرنیا، محمدکریم. «گنبد در معماری ایران»، در اثر، ش 20 (زمستان 1370)، ص ۵-1۳۹.
تهرانی، فرهاد و مجید راسخی. «طاق و قوس»، در نشریه بولتن مهندسین فلورانس، ش 6 (1388)، ص 12-31.
تهرانی، فرهاد. «ورای هندسۀ طاق و گنبد»، در صفه، ش 6 و ۷ و 8 (تابستان و پاییز و زمستان 1371)، ص ۳۴-۵۱.
حجازی، مهرداد و رسول میرقادری. «تحلیل لرزه‌ای گنبدهای ایرانی». در نشریه دانشکده فنی دانشگاه تهران، ش ۸۸ (اسفند 138۳). ص 747-757.
حجازی، مهرداد. «اصفهان شهر سازه‌های سنتی». در دانش‌ـ نما، سال شانزدهم، ش 16۱–16۲ (1387)، ص 27-52.
حق‌نظریان، آرمن. کلیساهای ارامنۀ جلفای نو اصفهان، ترجمۀ نارسیس سهرابی ملاپوسف، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر، ۱۳۸۵.
رضایت، نعمت‌الله. گفتگوی شخصی با نویسندگان، اصفهان: آذر 1391. مسجد اعظم سپاهانشهر.
رفیعی سرشکی، بیژن و دیگران. فرهنگ مهرازی (معماری) ایران، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 1382.
زمرشیدی، حسین. گنبد و عناصر طاقی ایران، تهران: زمان، 1389.
سجادی نائینی، سیدمهدی. معماران و مرمت‌کاران سنتی اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، مرکز اصفهان‌شناسی و خانۀ ملل، 1387.
فرزانه محمدی، غلامرضا. گفتگوی شخصی با نویسندگان. اصفهان: آبان و آذر 1391. مسجد محمدیۀ نایین.
گالدیری، اوژن. «مرمت گنبد آجری، تجربه‌ای از ایران»، ترجمه فرهاد فخاری تهران، در صفه، ش 28 (بهار و تابستان 1378)، ص ۷۲- ۷۷.
محسنی نائینی، یوسف. گفتگوی شخصی با نویسندگان. اصفهان: آبان و آذر 1391. نایین. خانۀ شخصی استاد محسنی نائینی.
معماریان، غلامحسین. معماری ایرانی: نیارش، تدوین ‌هادی صفایی‌پور، تهران: نغمۀ نواندیش، 1391.
ــــــــ . نیارش سازه‌های طاقی در معماری اسلامی ایران، چ اول، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت ایران، 1367.
هوف، دیتریش. گنبدها در معماری اسلامی، ترجمۀ کرامت الله افسر، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، 1375.
Ashkan, Maryam & Yahaya Ahmad. “Persian Domes: History, Morphology and Typologies”, in Archnet-ijar, International Journal of Architectural Research, Vol. 3, No. 5 (2009), pp. 95-115.
Ashkan, Maryam & Yahaya Ahmad. “Discontinuous Double-shell Domes through Islamic eras in the Middle East and Central Asia: History, Morphology, Typologies, Geometry, and Construction”, in Nexus Network Journal, Vol. 12, No. 2 (2010), pp. 287-319.
Besenval, Roland. Technologie de la voute dans l'Orient ancient, Paris: Editions Recherche sur les civilisations, 1984.
Blair, Shelia. Islamic Calligraphy, Edinburgh, Published by: Middle East Studies Association of North America (MESA), 2007.
Escrig, Felix. Towers & Domes, Computational Mechanics Publications, 1998.
Godard. André. Athar É- Iran, JOH. Haarlem: Enschede En Zonen, Vol. 3 & 5, 1936.
Golombek, Lisa & Donald Wilber. The Timurid Architecture of Iran and Turan. Princeton, Vol. 1, N.J.: Princeton University press, 1988.
Grabar, Oleg. “The Islamic Dome: Some Considerations”, in Journal of the Society of Architectural Historians, Vol. 4, No. 22, (1963), pp. 191-198.
________ . The Great Mosque of Isfahan, London I.B: Tauris &Co Ltd, 1990.
Grube, Ernst, et al. Architecture of the Islamic World, its History and Social Meaning, Publisher: William Morrow, NY, 1995.
Hejazi, Mehrdad. “Seismic Vulnerability of Iranian historical Domes”, in Journal of Earthquake Resistant Engineering Structures, No. 4 (2003), pp. 157-165.
Hejazi, Mehrdad & A. Salari. “Seismic Analysis of Masonry Structures including Dynamic Soil-Structure Interaction” (in Farsi), in Journal of Faculty of Engineering: University of Tabriz, Vol. 28, No. 3 (2002), pp. 23-35.
Mohamadianmansoor, Saheb, et al. “Karbandi: The Ground of Applying Dome on Different Contexts in Iranian Architecture”, Congress: Domes in the World, (2012), pp. 1-13.
O’kane, Bernard. “Dome in Iranian Architecture”, in Iranian Art and Architecture, 1998, in http://www.cais-soas.com/CAIS/Architecture/dome.htm, accessed 22 June 2008.
Papadopoulo, Alexandre & Hishmat Jazanī. Islamic Architecture, Tehran: Markaz-i nashr-i farhangi-i Raj. 1989.
Pope, Arthur upham. A Survey of Persian Art, from Prehistoric Times to the Present, Ashiya: SoPA, 1981.
Saeidian, Amin. “Geometrics and Architectural Structure of our Chin Domes in Iran”, in Elixir International Journal, ARC. No. 43 (2012), pp. 6714-6723.
Safaeipour, Hadi, et al. “Typology of Khashkhashi in Structure of double-shell domes”, submitted to international conference of domes in the world, Florence, 2011, pp. 1-19.
South, Nanette & Habib Sadid. A Finite Element Analysis of the Monolithic Dom, Publisher: Idaho state university. 2005.
 

Files

History

  • Receive Date: 07 May 2017
  • Revise Date: 27 January 2021
  • Accept Date: 31 December 2020

Share

How to cite

Statistics