برنامه ریزی شهری
محمد مهدی عزیزی؛ رضا پیرکار
چکیده
فضاهای عمومی در ارتقای مشارکت اجتماعی شهروندان در توسعة محله‌ای شهرها می‌توانند نقش تعیین‌کننده داشته باشند. در این زمینه عوامل و معیارهای مختلفی، نظیر تعاملات اجتماعی، سلامت محیط، هویت و حس تعلق، امنیت و ایمنی، اعتماد عمومی، رفاه و توسعة اقتصاد محلی، دسترسی مناسب، تنوع خدمات شهری، و کیفیت زندگی، هریک در جای خود مؤثر هستند. در ...
بیشتر
فضاهای عمومی در ارتقای مشارکت اجتماعی شهروندان در توسعة محله‌ای شهرها می‌توانند نقش تعیین‌کننده داشته باشند. در این زمینه عوامل و معیارهای مختلفی، نظیر تعاملات اجتماعی، سلامت محیط، هویت و حس تعلق، امنیت و ایمنی، اعتماد عمومی، رفاه و توسعة اقتصاد محلی، دسترسی مناسب، تنوع خدمات شهری، و کیفیت زندگی، هریک در جای خود مؤثر هستند. در این فرایند، شناخت و سنجش میزان ظرفیت، منابع، پیش‌ران‌ها، و محدودیت‌ها در محله‌ها با سؤال اصلی پژوهش‌های مرتبط میشوند و ضروری است تحلیل و ارزیابی شوند. با تحلیل معیارها و شاخصهای کمی و کیفی مرتبط، می‌توان به مهم‌ترین عوامل کنش‌های اجتماعی در محله دست یافت. سؤال اصلی پژوهش و هدف این تحقیق تبیین نقش فضاهای عمومی درون‌محله‌ای در ارتقای مشارکت اجتماعی است. در این پژوهش، محلة کوی نصر تهران (گیشا) مطالعة موردی انتخاب گردیده که، همانند بسیاری از محله‌های مشابه، با چالش‌هایی در خصوص سؤال اصلی و اول این پژوهش روبه‌روست. در قالب زمینه‌های مطرح در بستر فضاهای عمومی محله، مبتنی بر مشارکت اجتماعی، نقش معیارها و شاخصهای منتخب که برگرفته از مبانی نظری تحقیق هستند، تحلیل شده‌اند. این تحلیل، با استفاده از ابزار پرسش‌نامه و مصاحبة نیمه‌ساختاریافته، ذیل مدل تحلیل محتوای آرونسون و روش SWOT صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که مشارکت اجتماعی بیشترین همبستگی را با متغیر تنوع در خدمات موجود در فضاهای عمومی دارد. بین متغیر حس تعلق و متغیر حضور فعال در فضاهای عمومی و تعاملات اجتماعی نیز همبستگی زیادی وجود دارد. نتایج این پژوهش میتواند سهم علمی قابل‌توجهی در فرایند برنامه‌ریزی توسعة محله‌ای با هدف ایجاد بستر مناسب برای تأمین خواسته‌های عمومی ساکنان به‌منظور ارتقای مشارکت اجتماعی داشته باشد.
محمدمهدى عزیزى؛ مهرداد رحمانى
دوره 24، شماره 1 ، آذر 1393، ، صفحه 61-74
چکیده
کیفیت محیط مجموعه هاى مسکونى ساخته شده براى اقشار کم درآمد، همواره از مسائل چالش برانگیز بوده است. در برنامه ها و طرح هاى تهیه شده، به دلیل سیل عظیم متقاضیان و نیز محدودیت منایع و اعتبارات، غالباً اهداف کمّى دنبال شده و اهداف کیفى مهجور مانده اند. در پژوهش حاضر، میزان کیفیت محیط در نمونه اى از این مجموعه ها، که در سال هاى اخیر به میزان ...
بیشتر
کیفیت محیط مجموعه هاى مسکونى ساخته شده براى اقشار کم درآمد، همواره از مسائل چالش برانگیز بوده است. در برنامه ها و طرح هاى تهیه شده، به دلیل سیل عظیم متقاضیان و نیز محدودیت منایع و اعتبارات، غالباً اهداف کمّى دنبال شده و اهداف کیفى مهجور مانده اند. در پژوهش حاضر، میزان کیفیت محیط در نمونه اى از این مجموعه ها، که در سال هاى اخیر به میزان بالایى به بهره بردارى رسیده اند، مجموعه هاى مسکونى مهر در شهر تاکستان، سنجیده شده است. روش سنجش کیفیت محیط در این پژوهش، بر مبناى رویکرد مخاطب محور و بر اساس سنجش میزان رضایتمندى ساکنین (از طریق پرسش نامه) است، تا بتوان کیفیت محیط شکل گرفته را از منظر ادراک ذهنى افراد ساکن در آن ارزیابى کرد. تحلیل ها، که با استفاده از روش هاى آمارى، همچون تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل عاملى صورت گرفته اند، نشان دهندة نارضایتى ساکنین (5<41/2 < 1، با میانة نظرى = 3) از کیفیت محیط سکونت خود بوده است. بیشترین میزان نارضایتى از بین ساختمان ها، مجموعه ها،و شهر، معطوف به سطح مجموعه هاى مسکونى است که نشان دهندة ناسازگارى با شیوة سکونت ساکنان است. به نظر مى رسد که راهکارهایى براى ارتقاى محدوده از مجموعه به محله مى تواند منجر به ارتقاى کیفیت محیط گردد. بالا بودن میزان اهمیت متغیرهاى اجتماعى نیز مؤید گزارة مذکور است. در این پژوهش، تأثیر متغیرها و ویژگى هاى فردى مخاطبین بر ادراکشان نیز بررسى گردیده است. نتیجة ، و تحلیل ها نشان مى دهد که، متغیرهاى سن، میزان تحصیلات، شغل، بعد خانوار مدت حضور در مجموعه در طول روز در ادراک از کیفیت محیط تأثیرگذار بوده اند.
محمدمهدی عزیزی؛ الهام فلاح
دوره 21، شماره 1 ، بهمن 1390، ، صفحه 185-200
چکیده
به دنبال روند رشد فزایندۀ جمعیت کلان شهرها در ده ههای اخیرو برای حل مسئلۀ کمبود مسکن، ساختما نهای بلند مسکونی دردستور کار برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گرفته است. به منظور ارتقای تأثیرات بلندمدت این ساختما نها بر سیما و عملکرد شهرها و جلوگیری از اثرات منفی آنها بر عملکرد و کیفیت زندگی شهری،معیارهای مکانیابی این بناها میتواند چالشی ...
بیشتر
به دنبال روند رشد فزایندۀ جمعیت کلان شهرها در ده ههای اخیرو برای حل مسئلۀ کمبود مسکن، ساختما نهای بلند مسکونی دردستور کار برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گرفته است. به منظور ارتقای تأثیرات بلندمدت این ساختما نها بر سیما و عملکرد شهرها و جلوگیری از اثرات منفی آنها بر عملکرد و کیفیت زندگی شهری،معیارهای مکانیابی این بناها میتواند چالشی جدی ازدیدگاه شهرسازی باشد. هدف این تحقیق، تحلیل و معرفی معیارهای مؤثر برمکان یابی ساختما نهای بلند در کلا نشهرها و پیشنهاد روشی برای به کار گیری این معیارها است. طیف گسترده ای از ابعاد اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، و زیست محیطی م یتواند در این امرمؤثر باشدو تجزیه و تحلیل شود. در این پژوهش، پس از بررسی ادبیات شهرسازی موجود، معیارها و شاخص های مؤثر بر مکان یابی ساختما نهای بلند تعیین می شوند. با توجه به وزن اختصاص یافته به هر شاخص و مقدار کمی آن در مناطق هشت گانۀ شیراز دریک مرحله، مناسب ترین منطقه برای احداث ساختمان بلند معرفی میشوند. در مرحلۀ دوم، پلاک های مناسب برای احداث این ساختما نها با توجه به شاخصهای محدود کننده مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که از بین معیارهای مؤثر بر مکان یابی ساختما نهای بلند، تأثیر قیمت زمین از سایر شاخص ها بیشتر است. پس از قیمت زمین، شیب زمین، بیشترین اهمیت را برای انتخاب مکان بهینه در احداث ساختما نهای بلند دارد. در بین مناطق هشت گانۀ شیراز، منطقۀ یک و سپس منطقۀ شش شهرداری، بیشترین پتانسیل را برای احداث ساختما نهای بلند دارند.
