محمود قلعه‌نویی؛ نیلوفر جبل‌عاملیان
دوره 28، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 59-78
چکیده
زمان همواره مورد توجه نظریهپردازان معماری و شهرسازی بوده، اما بررسیها در این زمینه با تأکید بر جنبههای زیباییشناختی صورت گرفته است. در حالی که بیتوجهی به تأثیر آن بر حضورپذیری فضاهای شهری سبب شده که انسان امروزی، تحت تأثیر ادراک ضربآهنگ تند کلانشهرها، تمایلی برای حضور در فضاهای شهری را نداشته باشد و به ...
بیشتر
زمان همواره مورد توجه نظریهپردازان معماری و شهرسازی بوده، اما بررسیها در این زمینه با تأکید بر جنبههای زیباییشناختی صورت گرفته است. در حالی که بیتوجهی به تأثیر آن بر حضورپذیری فضاهای شهری سبب شده که انسان امروزی، تحت تأثیر ادراک ضربآهنگ تند کلانشهرها، تمایلی برای حضور در فضاهای شهری را نداشته باشد و به دنبال آن از تعامل کامل با محیط و سایر انسان‌ها در قالب برخوردهای از پیش تعیین‌نشده بازبماند. در این پژوهش مؤلفه‌های مؤثر بر حضورپذیری فضاهای شهری در بعد زمانْ شناسایی و در بستر محلة حسینآباد اصفهان ارزیابی شده است. در طول پژوهش از روشهای ریتمآنالیز، تحلیل چیدمان فضایی، برداشت میدانی، و مصاحبه بهره گرفته شده است. نتایج بررسیها نشان میدهد که فقدان تنوع و پیچیدگی در ساختار فضایی و فعالیتی، مدیریت زمانی نادرست، و منظر بصری خستهکنندهْ سبب کاهش حضورپذیری فضاهای عمومی محله شده است.
نیلوفر جبل عاملیان؛ محمود قلعه نویی
دوره 25، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 67-90
چکیده
فضای زندگی انسان‌ها، تحت تأثیر بعد زمان، ویژگی‌های متفاوتی به خود میگیرد. این ویژگی‌ها که یا به صورت بازگشت‌کننده و یا بازگشت‌ناپذیر هستند، در غالب ریتم‌های شهری، بر روی چگونگی استفاده از فضا تأثیر میگذارند. ریتم‌های شهری ردپایی از زمان در فضا هستند و در غالب فرمهای پیچیده، به منزلۀ جنبهای از عناصر ریتمیک طبیعت، مردم، ...
بیشتر
فضای زندگی انسان‌ها، تحت تأثیر بعد زمان، ویژگی‌های متفاوتی به خود میگیرد. این ویژگی‌ها که یا به صورت بازگشت‌کننده و یا بازگشت‌ناپذیر هستند، در غالب ریتم‌های شهری، بر روی چگونگی استفاده از فضا تأثیر میگذارند. ریتم‌های شهری ردپایی از زمان در فضا هستند و در غالب فرمهای پیچیده، به منزلۀ جنبهای از عناصر ریتمیک طبیعت، مردم، فضا، و روابط پویای بین آنها تجربه میشوند و در دو دستۀ کلی ریتم‌های فضایی و ریتم‌های زندگی روزمره تقسیم میشوند.با توجه به اهمیت شناخت نیاز استفادهکنندگان در فرایند طراحی و خلق فضاهای کارآمد، در این پژوهش معرفی ریتم‌های شهری و روش‌شناسی استفاده از آنها، به منظور شناخت مسائل و مشکلات فضاهای شهری، با رویکردی پدیدارشناسانه، در بازههای زمانی مختلف، هدف قرارگرفته است. در انتها، فضاهای شهری محلۀ جلفای اصفهان، واحدهای پایه تحلیل گشته و با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل ریتم‌های شهری، بررسی شده‌اند. بدین ترتیب با هدف انجام پژوهشی کاربردی و به روش توصیفی‌ـ تحلیلی، با درنظر گرفتن ریتم هفته با کارکرد بازۀ مورد بررسی در فصل تابستان، اطلاعات مورد نیاز به شیوۀ مداخلهگر از طریق مصاحبه و ثبت تخصیص زمانیافراد، و همچنین شیوۀ غیرمداخلهگر، از طریق تحلیل قرارگاههای رفتاری، با مشاهدۀ ساده و عکس‌های تهیه‌شده و نتایج حاصل با استفاده از روش سوات، تحلیل شده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که وجود ریتم‌های اجتماعی و فرهنگی متنوع در محلۀ جلفا عامل جذب جمعیت از سایر نقاط شهر به آن شده و باعث ایجاد قرارگاههای رفتاری مختلف، برخوردهای اجتماعی از پیش تعیین‌نشده و تشکیل خاطرۀ جمعی شده است. مجموع ریتم‌های زندگی روزمره، به‌همراه ریتم‌های فضایی، که در قالب روابط مکمل و متضاد یک مجموعه چندریتمی را تشکیل دادهاند، بر ادراک و تصویر ذهنی افراد از فضا تأثیر میگذارند و به صورت یکی از عناصر تشکیلدهندۀ محیط بر هویت آن محل نقش دارند.
