محمد ایرانمنش
چکیده
در این مقاله با بیانی تحلیلی به شباهت قابل توجهی پرداخته شده است که بین یکی از طرحهای معمار معاصر و مشهور غربی لئون کرایر با یکی از معروف تریت آثار معماری دوره اسلامی ایران وجود دارد. چنین شباهتی در دو راستا یکی کیفی و اجمالی و دیگری کمی و تفصیلی، مورد تشریح قرار گرفته که پس از معرفی مختصر و توضیحات اولیه ارائه می گردد.هدف از تشریح چنین ...
بیشتر
در این مقاله با بیانی تحلیلی به شباهت قابل توجهی پرداخته شده است که بین یکی از طرحهای معمار معاصر و مشهور غربی لئون کرایر با یکی از معروف تریت آثار معماری دوره اسلامی ایران وجود دارد. چنین شباهتی در دو راستا یکی کیفی و اجمالی و دیگری کمی و تفصیلی، مورد تشریح قرار گرفته که پس از معرفی مختصر و توضیحات اولیه ارائه می گردد.هدف از تشریح چنین شباهتی، این است که با فراخوادن قضاوت خواننده وجود نوعی الهام گیری اعلام نشده از معماری اسلامی ایران را در معماری معاصر غرب به عنوان نمونه مورد اشاره قرار دهد.
محسن طبسی
چکیده
از آنجا که معماری و شهر سازی گذشته ایران به شدت با کمبود سوابق مکتوب رو به رو است لذا بازخوانی مجدد وقفنامه ها به عنوان مراجعی ارزشمند در این باب به منظور دست یابی به سیمای ابنیه محلات و شهر ها و نیز چگونگی طراحی و اجرا مدیریت و ساماندهی تأمین منابع مالی و تعمیر و نگهداری بسیارحایز اهمیت است. این نوشتار با چنین هدفی به مجموعه مرکز محله ...
بیشتر
از آنجا که معماری و شهر سازی گذشته ایران به شدت با کمبود سوابق مکتوب رو به رو است لذا بازخوانی مجدد وقفنامه ها به عنوان مراجعی ارزشمند در این باب به منظور دست یابی به سیمای ابنیه محلات و شهر ها و نیز چگونگی طراحی و اجرا مدیریت و ساماندهی تأمین منابع مالی و تعمیر و نگهداری بسیارحایز اهمیت است. این نوشتار با چنین هدفی به مجموعه مرکز محله علیقلی آقا، یکی از مراکز محله بزرگ بید اباد در اصفهان می پردازد.هسته اولیه این مرکز محله توسط علیقلی آقا برادر خسرو آقا یکی از خواجگان و محارم دربار شاه سلیمان و سلطان حسین صفوی، با ساخت و اتمام مسجد، حام و بخشی از بازارچه شکل میگیرد و اگرچه در گذار زمان دستخوش تغییر و تحولاتی می شود اما خوشبختانه هسته اولیه هم چنان از حدود 1125 ه.ق تا امروز بر جای و استوار است. بخش نخست نوشتار حاضر با بازخوانی وقفنامه به معرفی و نیز تحلیل آن از دیدگاه نحوه تأمین درآمد و مصارف آن سازماندهی نیروی انسانی و تعمیرات و نگهداری موقوفه میپردازد.محور اصلی بخش دوم این نوشتار بررسی اجمالی کالبد مرکز محله در سه قسمت است که در قسمت اول تحت عنوان "کالبد دیروز" براساس متن و حاشیه وقفنامه در قسمت دوم با عنوان "از دیروز تا امروز" براساس بعضی منابع مکتوب و بیشتر منابع شفاهی و نهایتا در قسمت سوم با عنوان "کالبد امروز" بر پایه وضعیت موجود به بررسی اجمالی سیمای این مرکز محله تاریخی در گذر زمان میپردازد.
بهناز امین زاده؛ محمد نقی زاده
چکیده
ویژگیها و مختصات شهر آرمانی یا مدینه فاضله که با تعابیری چون ارمانشهر ناکجااباد یوتوپیا و هیچستان در آرا و نظریات مختلف به کار گرفته شده است، از دو طریق قابل پی جویی است. یکی، از مطالعه آثار آنان که به طور مستقیم از مدینه فاضله و محیط زندگی آرمانی انسان سخن گفته اند، و دیگر، از بررسی و غور در آثاری که اصول و ویژگی هایی برای مشی و زندگی ...
بیشتر
ویژگیها و مختصات شهر آرمانی یا مدینه فاضله که با تعابیری چون ارمانشهر ناکجااباد یوتوپیا و هیچستان در آرا و نظریات مختلف به کار گرفته شده است، از دو طریق قابل پی جویی است. یکی، از مطالعه آثار آنان که به طور مستقیم از مدینه فاضله و محیط زندگی آرمانی انسان سخن گفته اند، و دیگر، از بررسی و غور در آثاری که اصول و ویژگی هایی برای مشی و زندگی انسان تبیین نموده و به کار بستن آن ها را ضامن سعادت انسان شمرده و به لحاظ تآثیر آن ها بر فضای زیست، به طریقی دیگر، متضمن تفسیر و معرفی شهر آرمانی است. این نوشتار مقدمه ای است بر شناخت خصوصیات و ویژگی های آرمانشهر اسلامی، با این اعتقاد که تفکر و تعالیم اسلامی به عنوان الگویی کامل نمی توانسته نسبت به روابط اجتماعی انسان، ارتباط انسان با محیط و نیز نسبت به چگونگی فعالیت ها و فضاهای فردی و جمعی بی تفاوت بماند و اگر نه به صورت مستقیم، به عنوان برنامه زندگی برای انسان دستوراتش بر معماری، شهر و محیط زندگی مسلمین تأثیرگذار است.
لادن اعتضادی
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
نوشتار حاضر در قالب یک بررسی تاریخی و موضوعی جایگاه و نقش مسجد را به عنوان عامل موثر در تشکل، تغییر شکل، رشد و توسعه شهرهای مسلمان نشین، از حد محلات تا کل شهر تحلیل می کند و به اثبات این نظریه میپدازد که مسجد ضمن دارا بودن ابعاد مادی و معنوی با کل شهر پیوندی ساختاری دارد بنابر این نتیجه گیری می کند که از این پس نیز مسجد باید از دیدگاه ...
بیشتر
نوشتار حاضر در قالب یک بررسی تاریخی و موضوعی جایگاه و نقش مسجد را به عنوان عامل موثر در تشکل، تغییر شکل، رشد و توسعه شهرهای مسلمان نشین، از حد محلات تا کل شهر تحلیل می کند و به اثبات این نظریه میپدازد که مسجد ضمن دارا بودن ابعاد مادی و معنوی با کل شهر پیوندی ساختاری دارد بنابر این نتیجه گیری می کند که از این پس نیز مسجد باید از دیدگاه کل نگرانه در ساختار شهرها در نظر گرفته شود و از اینرو طراحی معماری آن زمانی موفق خواهد بود که همچون یک عنصر منفرد معماری نگریسته نشود، بلکه با توجه به نقش اعتقادی و تاریخی آن و درعین حال حالبا در نظر گرفتن تغییرات جامعه سنتی به جامعه امروزی ذدر کشور ما در قالب راه حل های شهرسازانه و در کلیت یک محله یا شهر به آن توجه شود.
سید محسن حبیبی؛ زهرا اهری
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
با به قدرت رسیدن دولت صفوی حیات عقلی شیعی به اوج خود رسید. مکتب الهی اصفهان که جمع بندی استادانه ای از حکمت مشاعی و حکمت عشق سرخ سهروردی بود.در چنین شرایطی امکان بروز و ظهور یافت و متفکرین و اندیشمندان بیشماری را در عرصه های مختلف فقه، تفسیر، ... و به ویژه حکمت و فلسفه عرضه داشت.سیر مشابهی در معماری و شهرسازی این دوران اتفاق افتاد و با ...
بیشتر
با به قدرت رسیدن دولت صفوی حیات عقلی شیعی به اوج خود رسید. مکتب الهی اصفهان که جمع بندی استادانه ای از حکمت مشاعی و حکمت عشق سرخ سهروردی بود.در چنین شرایطی امکان بروز و ظهور یافت و متفکرین و اندیشمندان بیشماری را در عرصه های مختلف فقه، تفسیر، ... و به ویژه حکمت و فلسفه عرضه داشت.سیر مشابهی در معماری و شهرسازی این دوران اتفاق افتاد و با جمع بندی سبکهای پیشین مکتبی در عرصه معماری و شهرسازی به وجود امد که مبتنی بر تفکر مکتب الهی اصفهان و در جستجوی پیاده کردن تعالیم آن در عرصه بنا و شهر بود. در حالیکه عالم مثال یکی از ارکان تفکر مکتب الهی اصفهان را تشکیل می داد، مکتب اصفهان در معماری و شهرسازی در صدد تحقق صورت مثالی و سرزمین خیال بر زمین بود. همان هدفی که هنرهای دیگر مانند نقاشی نیز دنبال می کردند. چنین تلاشی را در سطوح مختلف معماری و شهرسازی می توان مشاهده کرد. از خانه و کاخ گرفته تا مدرسه و حمام و باغ و در این میان مسجد به عنوان اصلی ترین عنصر شهری و کانون تبلور برترین و متعالی ترین استعدادها و ذوق ها، عالیترین نمونه های عینیت بخشیدن به این تفکر را بیان میکند بیانی در قالب زبان خاص آن که پیامش پیام مکتب است. در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل ساختاری کالبدی در سطح معماری شهری تلاش شده استتا واژگا ن و قواعد حاکم بر زبان طراحی شهری مسجد در مکتب شهرسازی اصفهان ارایه شود. در این روش جنبه های مختلف معماری شهری مسجد شامل شکل کالبدی، ابعاد، مقیاس، موقعیت قرارگیری و روش ساخت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و حاصل این بررسی به صورت وتژگان و قواعد سازنده زبان طراحی شهری ارایه گشته است.
منصوره طاهباز
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
نظر به اهمیت مسجد در بین مسلمانان چه از وجه معنوی و چه از بعد عقیدتی و نشانه شناسی در طول تاریخ اسلام بنای این مکان مقدس همواره در رأس توجه مردم اعم از پیشوایان دین و سیاست هنرمندان و علما حتی مردم عامی قرار داشته است به همین لحاظ در احداث این بنا و تکامل بخشیدن به آن طیف وسیعی از تخصص ها و هنرها همراه با عشق و ایمان به کار رفته است.حاصل ...
بیشتر
نظر به اهمیت مسجد در بین مسلمانان چه از وجه معنوی و چه از بعد عقیدتی و نشانه شناسی در طول تاریخ اسلام بنای این مکان مقدس همواره در رأس توجه مردم اعم از پیشوایان دین و سیاست هنرمندان و علما حتی مردم عامی قرار داشته است به همین لحاظ در احداث این بنا و تکامل بخشیدن به آن طیف وسیعی از تخصص ها و هنرها همراه با عشق و ایمان به کار رفته است.حاصل آن که آن چه به عنوان مسجد به نسل ما ارث رسیده است در همه ابعاد مادی و معنوی تخصصی و هنری فنی و اجرایی در اوج کمال خود بوده و لذا از هر دیدگاهی به آن توجه شود کمال و زیباییش حیرت خبرگان آن رشته را بر می انگیزد آنچه در این نوشتار سعی در پرده برداشتن از ان داریم همخوانی معماری مساجد سنتی ما در تطابق با اقلیم و توانایی آن در ایجاد محیطی بهشت گونه در اوچ شرایط نامناسب آب و هوایی خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است در خاتمه برای حسن ختام بحث و ارایه شاهد و مثال تمهیدات بکار رفته در مجموعه مسجد – مدرسه آقا بزرگ کاشان معرفی شده است.
احمد اصغریان جدی
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
فن و هنر جانمایی مسجد در مجتمع های زیستی مانند دیگر افعال مسلمانان بغیر از قیود به علوم و فنون انسانی مقید به احکام فقهی است. جهان بینی اسلامی و احکام فقهی آن، مدیر و هنرمند مومن را مستقیما در قیودی قرار می دهد که این قیود متأثر از منطق و استدلال است. لذا هنر اسلامی جدا از مباحث استدلال علوم انسانی متأثر از منطق احکام فقهی و جهان بینی ...
بیشتر
فن و هنر جانمایی مسجد در مجتمع های زیستی مانند دیگر افعال مسلمانان بغیر از قیود به علوم و فنون انسانی مقید به احکام فقهی است. جهان بینی اسلامی و احکام فقهی آن، مدیر و هنرمند مومن را مستقیما در قیودی قرار می دهد که این قیود متأثر از منطق و استدلال است. لذا هنر اسلامی جدا از مباحث استدلال علوم انسانی متأثر از منطق احکام فقهی و جهان بینی اسلامی است. به عبارت دیگر برای مدیر هنرمند در اسلام چیزی به نام مجاز و غیر مجاز (مشروع و نامشروع ) مطرح است.از این رو قید احکام فقهی و احکام اعتقادی الزامی است. پس میتوان گفت قیود مدیر مسلمان که هنر او در استقرار و مکان یابی یک مسجد در جامعه موردنظر است. به دو وجه متمایز تقسیم میشود: یکی احکام فردی و اجتماعی و دومی نحوه نگرش او نسبت به جهان هستی و اشاره به توحید در عالم مادی است.
علی اکبر خان محمدی
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
هنر معماری اسلامی جهات مختلفی برای بحث دارد که یکی از آنها می تواند مبحث زیبایی شناسی این هنر اصیل و قدیمی جهان اسلام باشد. آنچه تاکنون کار زیادی راجع به آن نشده و جا دارد که با معیارهای ویژه زیبایی شناسی اسلامی بدان پرداخته شود. آنچه گذشت مقدمه ای بود برای معرفی کتاب ارزشمندی در زیبایی شناسی هنر اسلامی که اخیرا توسط محقق عربی به زبان ...
بیشتر
هنر معماری اسلامی جهات مختلفی برای بحث دارد که یکی از آنها می تواند مبحث زیبایی شناسی این هنر اصیل و قدیمی جهان اسلام باشد. آنچه تاکنون کار زیادی راجع به آن نشده و جا دارد که با معیارهای ویژه زیبایی شناسی اسلامی بدان پرداخته شود. آنچه گذشت مقدمه ای بود برای معرفی کتاب ارزشمندی در زیبایی شناسی هنر اسلامی که اخیرا توسط محقق عربی به زبان عربی تحت عنوان مدخل الی علم الجمال اسلامی از عبدالفتاح رواس قلعه جی در آمده و بخشی از آن طبعا به زیبایی شناسی معماری اسلامی اختصاص دارد. مولف در این بخش از کتاب ضمن بررسی موارد ظاهری و درونی این معماری بر طبق الگوهای اسلامی و شرعی نتیجه میگیرد که تمام موازین این معماری از آیین مقدس اسلام نشأت گرفته از جمله ظاهر مسجد با مناره و شبستان و صحن (مساجد اهل سنت) شباهت به کلمه الله دارد.کاشی های الوان و دینی است. کتیبه های اطراف کلام خداوند و رسول را بازگو می کنند و مقرنس ها و سردرها و غیره همگی نمادهایی هستند از آموزش های دیانت مقدس.
محمود ارژمند؛ کامبیز حاجی قاسمی؛ مهرداد قیومی؛ کامبیز نوایی
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
مقاله حاصر حاصل گفتگوی جمعی بین مهندس محمود ارژمند، مهندس کامبیز حاجی قاسمی ، مهندس مهرداد قیومی بیدهندی و مهندس کامبیز نوایی است.
عالم سنتی هر فرهنگی تصویر و تعریفی از انسان کامل داشت و انسان ها در پی تشبه جستن بودند.میکوشیدند در مصنوعات خود نیز صفات انسان کامل را در حد مقدور متجلی سازند. معماری نیز از این تلاش برکنار نبود، خصوصا عزیزترین ...
بیشتر
مقاله حاصر حاصل گفتگوی جمعی بین مهندس محمود ارژمند، مهندس کامبیز حاجی قاسمی ، مهندس مهرداد قیومی بیدهندی و مهندس کامبیز نوایی است.
عالم سنتی هر فرهنگی تصویر و تعریفی از انسان کامل داشت و انسان ها در پی تشبه جستن بودند.میکوشیدند در مصنوعات خود نیز صفات انسان کامل را در حد مقدور متجلی سازند. معماری نیز از این تلاش برکنار نبود، خصوصا عزیزترین بنا یعنی عبادتگاه که همواره به نحوی تمثال انسان کامل بوده است. معمار مسجد نیز در پی این بود که بنای مسجد را متناسب با صورت انسان کامل اسلام بسازد و میزان توفیق او در طرح و بنای مسجد به قدر توفیقی بود که در تقرب به مسجد خود به انسان کامل کسب می کرد.
اگر انسان کامل با آنکه اشرف کائنات است بزرگنمایی و فخرفروشی نمی کند، مسجد نیز عظمت تصنعی و نمایشی ندارد. اگر انسان کامل اسلام راهب نیست و در میان خلق خدا زنگی و در امور دنیا دخالت می کند، مسجد نیز در دل محله و کوچه و بازار جای دارد.
زهره عمادی
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
مسجد همواره به عنوان یکی از بناهای اصلی غیر تجاری در بازار مطرح بوده و حضور بیش از پنجاه مسجد در بازار تهران موید همین نکته است. شبکه مساجد بازار تهزان که معماری مذهبی قاجاری را در یک طیف وسیع به تماشا میگذارد از تنوع زیادی برخوردار است. نحوه استقرار مساجد نشان می دهد که راسته های اصلی با وجود تراکم زیاد واحدهای تجاری صاحب مساجد کمتری ...
بیشتر
مسجد همواره به عنوان یکی از بناهای اصلی غیر تجاری در بازار مطرح بوده و حضور بیش از پنجاه مسجد در بازار تهران موید همین نکته است. شبکه مساجد بازار تهزان که معماری مذهبی قاجاری را در یک طیف وسیع به تماشا میگذارد از تنوع زیادی برخوردار است. نحوه استقرار مساجد نشان می دهد که راسته های اصلی با وجود تراکم زیاد واحدهای تجاری صاحب مساجد کمتری هستند ولی بخشایش مساجد در تمام بازار علیرغم بی نظمی به گونه ای است که هر صنفی به راحتی به مسجد معینی دسترسی دارد. مساجد بازار غالبا به لحاظ تعدد حجره ها و فشردگی بافت خود را نشان نمیدهند و همین امر مانع از تشخیص آسان ورودی آن ها می شود. این مساجد به گونه ای در محیط کالبدی اطراف خود جایگزین شده اند که بیش از هر چیز تداوم فضایی را برای عابران جلوه گر می کنند. مساجد جامع و شاه(امام خمینی) هر دو ار مهمترین مساجد بازار و شهر تهران هستند. این مساجد علاوه بر ایفای وظیفه مذهبی اجتماعی و سیاسی نقش یک فضای شهری را در میان شبکه پر ازدحام بازار بر عهده دارند. مسجد جامع که بنای اولیه آن به قبل از دوره صفوی می رسد، قدیمی ترین مسجد بازار است وبه تدریج همراه با رشد بازار به فضاهای آن افزوده شده است ورودی های این مسجد که بسیار ساده اند از دسترسی های مهم به بازارهای مجاور خود به شمار میروند. مسجد امام ار آثار دوره قاجاری است و مهم ترین بنای بازار تهران محسوب می شود. سردرهای این مسجد دارای تزئینات مفصل و زیبایی است. خاصیت گذرگاهی ورودی های این مسجد آن را تبدیل به یک محل پرتردد نموده است. مقایسه کلی میان این دو مسجد نشان می دهد که نمای مسجد جامع به دلیل عدم یکپارچگی ساخت آن تناسب از تناسب و همگنی برخوردار نیست و نمای مسجد امام در صحن با عظمتش دارای تقارن و تناسب بی مانندی است.
صدیقه گلشن
دوره 8، 2-1 ، شهریور 1377
چکیده
بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد و معرفی آن در طی دوره های متنوع تاریخی هدف این تحقیق است. بنای فعلی مسجد بر جایگاه مجموعه مساجدی استقرار یافته که بنا بر دلایل مختلف طی قرون متمادی به هدف گسترش فضای مسجد جامع شهر، در کنار یکدیگر شکل گرفته اند. نوشتار حاضر به طور خاص به مبهم ترین بخش تاریخچه مسجد تحت عنوان بناهای اولیه مسجد جامع کبیر ...
بیشتر
بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد و معرفی آن در طی دوره های متنوع تاریخی هدف این تحقیق است. بنای فعلی مسجد بر جایگاه مجموعه مساجدی استقرار یافته که بنا بر دلایل مختلف طی قرون متمادی به هدف گسترش فضای مسجد جامع شهر، در کنار یکدیگر شکل گرفته اند. نوشتار حاضر به طور خاص به مبهم ترین بخش تاریخچه مسجد تحت عنوان بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد می پردازد. ابهامات موجود در تحقیق انجام گرفته معطوف به تعدد بناها و تاریخ بنیاد هریک از آن هاست و برای دست یافتن به این مهم دستیابی به شجره نامه خاندان امرای کاکویی یزد عنوان پیش نیاز اولیه به شمار می رفت که بالمال این اقدام پیچیده ترین و مبهم ترین بخش این تحقیق را تشکیل می دهد. نکته حائز اهمیت در رفع این ابهامات تاریخی مجموعه موصوف در این مساله بود که همواره نقش بناهای اولیه مسجد که در طی قرون اولیه اسلامی تا قرن هشتم ه. ق. در این مکان احداث شده اند تاریخچه مسجد منعکس است. به این معنی که هر اتفاق جدید در مسجد بر پیکره مجموعه بناها تاثیر ویژه خود را به جا گذارده و همواره نقش خود را در تداوم حیات بنا ایفا کرده اند.
کامبیز حاجی قاسمی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
در میان آثار معماری اسلامی ایران مدارس جایگاه ویژه ای دارند. هرچند نمونه های این بناها از همه قرون گذشته باقی نمانده است اما بررسی مصادیق باقیمانده نشان می دهد که مدارس همچون مساجد و آرامگاه ها مورد احترام و توجه خاص مردم بوده و همواره در برپایی و زیبایی هر چه بیشتر آن ها تلاش شده است. به شهادت متون تاریخی در همه دوران ها مدارس بزرگ معتبری ...
بیشتر
در میان آثار معماری اسلامی ایران مدارس جایگاه ویژه ای دارند. هرچند نمونه های این بناها از همه قرون گذشته باقی نمانده است اما بررسی مصادیق باقیمانده نشان می دهد که مدارس همچون مساجد و آرامگاه ها مورد احترام و توجه خاص مردم بوده و همواره در برپایی و زیبایی هر چه بیشتر آن ها تلاش شده است. به شهادت متون تاریخی در همه دوران ها مدارس بزرگ معتبری در شهرهای مختلف این سرزمین وجود داشته است اما چنانکه آمد متاسفانه آثار تاریخی بجا مانده همه دوران ها را در برنمی گیرد. از جهت معماری مهمترین آثار باقی مانده مدارس متعلق به قرن نهم و دوران تیموریان و نیز زمان صفویان و قاجاریان است
بهرام قدیری
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
در شماره های گذشته این نشریه،ذیل عنوان کتابشناسی شهرهای ایران و ضمن معرفی اهداف و سرفصل های مندرج در کتابشناسی موصوف بخش از منابع تحقیق شهرهای ایران با عناوین زیر در اختیار خوانندگان قرارگرفت کتابشناسی موردی شهرهای ایران که به ترتیب حروف الفبا و بر مبنای نام شهرهای ایران تنظیم گردیأه است. به علت حجم زیاد این بخش از کار، در شماره های ...
بیشتر
در شماره های گذشته این نشریه،ذیل عنوان کتابشناسی شهرهای ایران و ضمن معرفی اهداف و سرفصل های مندرج در کتابشناسی موصوف بخش از منابع تحقیق شهرهای ایران با عناوین زیر در اختیار خوانندگان قرارگرفت کتابشناسی موردی شهرهای ایران که به ترتیب حروف الفبا و بر مبنای نام شهرهای ایران تنظیم گردیأه است. به علت حجم زیاد این بخش از کار، در شماره های گذشته از کتابشناسی موردی شهرهای ایران حروف "آ" تا "ش" معرفی شده و در این شماره حروف "ص" تا " ق" در معرض استفاده علاقمندان قرار می گیرد
بهرام قدیری
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
جهت تدوین زندگینامه استادکاران معماری سنتی ایران که متاسفانه اکثر نیز در گمنامی بسر می برند مراجعه به محضر استاد محمد شعرباف را از مدت ها قبل در دستور کار قرار داده بودم.منتهی بیماری و به دنبال آن بستری شدن ایشان در بیمارستان این توفیق را از نگارنده سلب نمود و در کمال حسرت این دردانه هنر مقرنس در اثر بیماری به سرای باقی شتافتند. با عنایت ...
بیشتر
جهت تدوین زندگینامه استادکاران معماری سنتی ایران که متاسفانه اکثر نیز در گمنامی بسر می برند مراجعه به محضر استاد محمد شعرباف را از مدت ها قبل در دستور کار قرار داده بودم.منتهی بیماری و به دنبال آن بستری شدن ایشان در بیمارستان این توفیق را از نگارنده سلب نمود و در کمال حسرت این دردانه هنر مقرنس در اثر بیماری به سرای باقی شتافتند. با عنایت به این که یکی از فرزندان خلف ایشان به نام استاد اصغر شعرباف میراث حرفه ای پدر و اجداد خود را به حق پاس نهاده و از ده سالگی اصول و رموز معماری سنتی را در محضر پدر به علم حضوری و حصولی تواما دریافته است. لذا ذر تاریخ سه شنبه بیست و چهارم مرداد ماه 1374 مصادف با میلاد حضرت رسول (ص) به محضر ایشان رفتم و مقاله حاضر حاصل مصاحبه با فرزند بزرگوار این استاد است.
زهرا طاقی؛ فرهاد فخاری تهرانی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
نوشتار حاضر گزارشی تحلیلی از یک دوره هجده ساله مدرسه سازی در تهران و حومه آن است که توسط دفتر فنی اداره ساختمان وزارت فرهنگ سابق به سرپرستی استاد فقید محمد کریم پیرنیا انجام شده است. دوره ای که در طی آن بیش از سیصد مدسه ساخته شد که بعدها از طرف یونسکو به عنوان نمونه مدارس ارزان قیمت برای جهان سوم معرفی گردید. عمده اطلاعات درباره این مدارس ...
بیشتر
نوشتار حاضر گزارشی تحلیلی از یک دوره هجده ساله مدرسه سازی در تهران و حومه آن است که توسط دفتر فنی اداره ساختمان وزارت فرهنگ سابق به سرپرستی استاد فقید محمد کریم پیرنیا انجام شده است. دوره ای که در طی آن بیش از سیصد مدسه ساخته شد که بعدها از طرف یونسکو به عنوان نمونه مدارس ارزان قیمت برای جهان سوم معرفی گردید. عمده اطلاعات درباره این مدارس که به علت تامین بودجه آن ار پنج درصد عوارض دریافتی شهرداری تهران به مدارس صدی پنج معروف است، به وسیله مرحوم استاد پیرنیا در اختیار ما قرار داده شده، و نیز برداشت نقشه از تعداد شش مدرسه به عنوان نمونه مدارک تصویری اطلاعات فوق را تکمیل کرده است.
گیسو قایم
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
در این نوشتار علل ترک خوردن ساختمان ها مورد بررسی قرار گرفته و با توضیحات و تصاویر بعضی از مشکلات تبیین شده است. مقاله می کوشد تا موجبات تفهیم عوامل موثر در ترک خوردگی را فراهم آورد و از این طریق احتمال تشخیص و تعمیر صحیح را افزایش دهد. مسلما اجتناب از برخی اشتباهات، مشکلات بعدی را در ساختمان ها جدیدی کاهش خواهد داد و به طرح و نحوه ساخت ...
بیشتر
در این نوشتار علل ترک خوردن ساختمان ها مورد بررسی قرار گرفته و با توضیحات و تصاویر بعضی از مشکلات تبیین شده است. مقاله می کوشد تا موجبات تفهیم عوامل موثر در ترک خوردگی را فراهم آورد و از این طریق احتمال تشخیص و تعمیر صحیح را افزایش دهد. مسلما اجتناب از برخی اشتباهات، مشکلات بعدی را در ساختمان ها جدیدی کاهش خواهد داد و به طرح و نحوه ساخت بهتر منجر خواهد شد. در کالبد بسیاری از ساختمان ها ترک خوردگی رخ می دهد این مساله اغلب سریعا بعد از ساخت بنا و زمانی که مصالح متعدد در حال خشک شدن هستند و گاهی پس از آن اتفاق می افتد.
عطاء اله قبادیان
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
استان تهران برخلاف اکثر مراکز جمعیتی دنیا به لحاظ قرار گرفتن در حاشیه یکی از شدسدترین پهنه های کویری جهان خودبخود با نارسایی های جدی طبیعی و محدودیت استعدادهای زیست محیطی روبرو است. برنامه ریزی ها و طراحی های رایج و متداول جهانی که در رشد و توسعه شهری و ساخت و سازها و تمرکز جمعیت و صنایع که تا کنون بکار گرفته شده اند فاقد هماهنگی های ...
بیشتر
استان تهران برخلاف اکثر مراکز جمعیتی دنیا به لحاظ قرار گرفتن در حاشیه یکی از شدسدترین پهنه های کویری جهان خودبخود با نارسایی های جدی طبیعی و محدودیت استعدادهای زیست محیطی روبرو است. برنامه ریزی ها و طراحی های رایج و متداول جهانی که در رشد و توسعه شهری و ساخت و سازها و تمرکز جمعیت و صنایع که تا کنون بکار گرفته شده اند فاقد هماهنگی های لازم با قابلیت ها و استعدادهای طبیعی منطقه ای تهران بوده اند صرفنظر از آلودگی های شدید زیست محیطی شهری، استان هم اکنون با انهدام تدریجی عوامل زیستی از گستره ارتفاعات بعنوان کارگاه های تولید آب و کمربندهای زیست محیطی تا پهنه دشت های محور ورامین تا هشتگرد به عنوان جایگاه عظیم ترین مراکز جمعیتی و صنعتی کشور مواجه است. در نوشتار حاضر توسعه و گسترش کویر به بحث گذاشته می شود.
مرتضی کسمایی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1376
چکیده
استاد محمد کریم پیرنیا پیر و استاد گرانمایه معماری ایرانی در روز نهم شهریور ماه جاری پس از چندین ماه بیماری در سن هفتادوشش سالگی جان به جان آفرین تسلیم کردند و به دیار باقی شتافتند پیکر پاک این استاد بزرگوار در روز دوازدهم شهریور ماه طی مراسم باشکوهی در محل مجتمع هنر و معماری دانشگاه یزد، شهر زادگاهشان به خاک سپرده شد. ضمن عرض تسلیت ...
بیشتر
استاد محمد کریم پیرنیا پیر و استاد گرانمایه معماری ایرانی در روز نهم شهریور ماه جاری پس از چندین ماه بیماری در سن هفتادوشش سالگی جان به جان آفرین تسلیم کردند و به دیار باقی شتافتند پیکر پاک این استاد بزرگوار در روز دوازدهم شهریور ماه طی مراسم باشکوهی در محل مجتمع هنر و معماری دانشگاه یزد، شهر زادگاهشان به خاک سپرده شد. ضمن عرض تسلیت به خانواده محترم آن مرحوم و به تمامی دوستداران هنر، معماری و فرهنگ ایرانی به مناسبت ضایعه اسفناک از دست دادن این استاد گرانمایه و دانشمند گرامی، زندگی پربار اور را مرور می نمایم
کامبیز حاجی قاسمی
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
یادگاری از گذشته در هر شماره صفه بنای تاریخی با ارزشی را معرفی می نماید تصاویر ارایه شده اعم از عکس و نقشه در این سلسله مقالات محصول زحمات دانشجویان دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی در ثبت و ضبط آثار تاریخی کشور ماست. انرژی که برای این شماره برگزیده شده، مجموعه حاج کریم در بازار اصفهان است که به دوران قاجاریه تعلق دارد. این ...
بیشتر
یادگاری از گذشته در هر شماره صفه بنای تاریخی با ارزشی را معرفی می نماید تصاویر ارایه شده اعم از عکس و نقشه در این سلسله مقالات محصول زحمات دانشجویان دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی در ثبت و ضبط آثار تاریخی کشور ماست. انرژی که برای این شماره برگزیده شده، مجموعه حاج کریم در بازار اصفهان است که به دوران قاجاریه تعلق دارد. این اثر در سال 65-66 توسط دانشجویان دانشکده آقایان محسن ضرابی، امیر فیضی، حسین کمره ای، ابراهیم محمودی و مرداد مستوفی برداشت شده است.
عبدالرزاق کعبی نژادیان
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
در میان انرژی های موجود در دنیا، شاید منابع انرژی فسیلی برتری همیشگی خود را تا ابد حفظ نماید، اما موجودیت مستمر آن موضوع بحث روز است به همین جهت با استفاده از انرژی باد به عنوان جایگزین به مقدار قابل توجهی می توان کمبود انرژی را در زمینه تولید برق و حرارت تامین کرد نوشتار حاضر، پیشرفت و توسعه پروژه های سیستم تبدیل نیروی باد به حرارت ...
بیشتر
در میان انرژی های موجود در دنیا، شاید منابع انرژی فسیلی برتری همیشگی خود را تا ابد حفظ نماید، اما موجودیت مستمر آن موضوع بحث روز است به همین جهت با استفاده از انرژی باد به عنوان جایگزین به مقدار قابل توجهی می توان کمبود انرژی را در زمینه تولید برق و حرارت تامین کرد نوشتار حاضر، پیشرفت و توسعه پروژه های سیستم تبدیل نیروی باد به حرارت را ر بعضی کشورها به ویژه کشور ژاپن، مورد بحث و بررسی قرار می دهد
محمدجعفر خاتمی
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
اگر پذیرفته شود که طریق صنعتی کردن ساختمان یکی ار راه های حل مشکل ساختمان و مسکن و یا حداقل تخفیف معضلات آن است، برای اجرای صحیح و تعمیم گسترش این روش باید حلقه های اصلی زنجیره صنعتی سازی کاملا شناسایی و متصدیان و مجریان هر بخشی مشخص و مورد حمایت واقع شوند از دو بخش عمده زنجیره صنعتی کردن ساختمان، یعنی ساخت قطعات و بر پاداری، وظایف و ...
بیشتر
اگر پذیرفته شود که طریق صنعتی کردن ساختمان یکی ار راه های حل مشکل ساختمان و مسکن و یا حداقل تخفیف معضلات آن است، برای اجرای صحیح و تعمیم گسترش این روش باید حلقه های اصلی زنجیره صنعتی سازی کاملا شناسایی و متصدیان و مجریان هر بخشی مشخص و مورد حمایت واقع شوند از دو بخش عمده زنجیره صنعتی کردن ساختمان، یعنی ساخت قطعات و بر پاداری، وظایف و مسئولیت بخش اول یعنی ساخت قطعات از سابقه و وضوح بیشتری برخوردار بوده و نحوه برخورد با آن برای تولید کنندگان و مسئولین نسبتا مشخص گردیده است. ولی آنچه که همچنان نامشخص باقی مانده نحوه برخورد با بخش دوم یعنی برپاداری است که شکل وظایف و محدوده مشکلات و گروه متصدیان انجام آن همچنان نامشخص باقی مانده است. این امر موجب توقف جدی در راه انجام صحیح این صنعت گردیده است. نوشتار حاضر می کوشد تا با معرفی گروه واقعی مجریان بخش مسکن و توانمندی آن ها برای انجام این مهم در راه صنعتی سازی ساختمان راه مناسب تری ارایه نماید.
بهرام قدیری
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
کتابشناسی موردی شهرهای ایران که به ترتیب حروف الفبا و بر مبنای نام شهرهای ایران تنظیم گردیده است به علت حجم زیاد این بخش از کار، در شماره های گذشته از کتابشناسی موردی شهرهای ایران حروف "آ" تا "ز" معرفی شد و در این شماره حروف "س" و "ش" در معرض استفاده علاقمندان قرار می گیرد.
بیشتر
کتابشناسی موردی شهرهای ایران که به ترتیب حروف الفبا و بر مبنای نام شهرهای ایران تنظیم گردیده است به علت حجم زیاد این بخش از کار، در شماره های گذشته از کتابشناسی موردی شهرهای ایران حروف "آ" تا "ز" معرفی شد و در این شماره حروف "س" و "ش" در معرض استفاده علاقمندان قرار می گیرد.
لادن احتضادی
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
به کار گرفتن موردهای واقعی در تمرین های آموزشی مدارس معماری در دهه هشتاد در آمریکا مورد بحث، تحقیق و تجربه قرار گرفت این روش نخستین بار دذ آغاز دهه بیست در آموزش مدیریت به کار گرفته شده بود. در آموزش معماری همانند رشته مدیریت که شامل شاخه های گوناگون است، نیاز به خلاقیت و توانایی ایجاد جهش های منطقی یک امر اساسی است به کمک این روش دانشجو ...
بیشتر
به کار گرفتن موردهای واقعی در تمرین های آموزشی مدارس معماری در دهه هشتاد در آمریکا مورد بحث، تحقیق و تجربه قرار گرفت این روش نخستین بار دذ آغاز دهه بیست در آموزش مدیریت به کار گرفته شده بود. در آموزش معماری همانند رشته مدیریت که شامل شاخه های گوناگون است، نیاز به خلاقیت و توانایی ایجاد جهش های منطقی یک امر اساسی است به کمک این روش دانشجو در برابر موضوعی واقعی قرار می گیرد و نقشی فعال به وی تفویض می شود تا در عوض به کارگیری مقررات القا شده کلاسیک امکان کاوش و جستجوی اصول کلی را از طریق تجربه واقعیات به دست آورد. به علت تعدد شاخه های تخصصی روزافزون در رشته معماری و نیز به جهت فقدان یک روش هماهنگ کننده،روز به روز شکاف مابین تخصص های گوناگون آن عمیق تر می شود و این امر نقطه ضعفی در امر آموزش معماری است.
محمود رازجویان
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
تاریخ معماری نیمه دوم قرن بیست حکایت از حوادث بسیار می کند. از مهمترین آن ها شکست معماری مدرن، تولد پست مدرن، دیکانستراکشن و مشتقات آن ها قابل ذکر است امروزه کمتر معماری است که با محتوای این ایسم ها و نمود ظاهری آن ها آشنایی نئاشته باشد، ولی افراد اندکی از ماجراهای متوقف کننده معماری مدرن و همواره کننده راه پست مدرن و دیگر نگرش های متاخر ...
بیشتر
تاریخ معماری نیمه دوم قرن بیست حکایت از حوادث بسیار می کند. از مهمترین آن ها شکست معماری مدرن، تولد پست مدرن، دیکانستراکشن و مشتقات آن ها قابل ذکر است امروزه کمتر معماری است که با محتوای این ایسم ها و نمود ظاهری آن ها آشنایی نئاشته باشد، ولی افراد اندکی از ماجراهای متوقف کننده معماری مدرن و همواره کننده راه پست مدرن و دیگر نگرش های متاخر معماری آگاهی دارند. نوشتار حاضر، به یکی از عوامل عمده تشدید کننده شکست معماری مدرن اشاره کرده و تبعات و تاثیرات آن را در فرایند معماری و آموزش آن دنبال می کند.
علی غفاری
دوره 6، 4-3 ، شهریور 1375
چکیده
در طول تاریخ معماری و شهرسازی کشورمان شهرهای کهن ایران با تداوم، تکرار،تکامل علمی و تجربی به نحوی بنا شده اند که قادرند راهنمای آموزنده ای برای معماران و شهرسازان امروزی تلقی گردند. این گونه شهرها در بستر زمان نیز توانسته اند به عنوان مجتمع های زیستی انسان ها به نیازهای مادی،معنوی، فرهنگی و روانی آن ها پاسخگو باشند. عوامل موثربر نحوه ...
بیشتر
در طول تاریخ معماری و شهرسازی کشورمان شهرهای کهن ایران با تداوم، تکرار،تکامل علمی و تجربی به نحوی بنا شده اند که قادرند راهنمای آموزنده ای برای معماران و شهرسازان امروزی تلقی گردند. این گونه شهرها در بستر زمان نیز توانسته اند به عنوان مجتمع های زیستی انسان ها به نیازهای مادی،معنوی، فرهنگی و روانی آن ها پاسخگو باشند. عوامل موثربر نحوه شکل گیری و عناصر تشکیل دهنده آن هااز یکسو و شکل کالبدی مجموعه ها از سوی دیگر، به قاعده ای منظم موجب پیدایش مجتمع هایی جا افتاده و متکامل گردیده اند. انسان و محیط با یکدیگر چنان تلفیق شده اند که گویی هر یک سرای دیگری ساخته شده اند. مساله امروز شهرهای کهن، عدم شناخت کافی از ویژگی ها و اهمیت ارزش های نهفته در آن ها از یکسو و رها نمودن آن توسط مسئولین و ساکنین و به دنبال آن ایجاد مجتمع ها و واحدهای مسکونی خارج از بافت کهن با شکلی بیگانه و بی توجه بع ارتباط و پیوند با ارزش های تاریخی و شرایط محیطی و فرهنگی از سوی دیگر است.